Κοινωνική επιχειρηματικότητα: Ασκήσεις στατικότητας για τη βιωσιμότητα

 

Ονομάζομαι Γεωργία Ματσούκα και είμαι ιδρυτικό μέλος της Κοιν.Σ.Επ. Εν.Το.Πο.Σύρο. Επίσης ιδρυτικά μέλη και μέλη της Διοικούσας Επιτροπής μας είναι η Ανθή Βεζύρη και ο Ιωάννης Ραΐσης που βρίσκονται επίσης εδώ.

Καταρχήν ευχαριστούμε την Περιφέρεια ΝΑ και τον κ. Βούρο προσωπικά που μας παραχώρησε αυτά τα λίγα λεπτά στο πρόγραμμα για να χαιρετίσουμε τη σημερινή ημερίδα και να παρουσιαστούμε ως ακόμα μια Κοιν.Σ.Επ. της Σύρου.

Στην Εν.Το.Πο.Σύρο όλα άρχισαν από αυτό [σύνθημα σε τοίχο: «μονος σου μπορεις;»]. Βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο στην έξοδο της Ερμούπολης, κοντά στον ταρσανά. Στην πορεία καταλάβαμε ότι ο συνεταιρισμός είναι μια παλιά ιστορία [εικόνα «γάιδαροι» από παλιό αναγνωστικό]. Είναι από το παλιό Ανθολόγιο του Δημοτικού. Και χαιρόμαστε που το παιχνίδι πλέον δεν παίζεται έτσι [Monopoly] αλλά έτσι [Co-opoly]. Αυτό είναι πραγματικό επιτραπέζιο που δημιούργησε ένας συνεταιρισμός στη Μασαχουσέτη για να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους στην ηθική της κοινωνικής οικονομίας.

Αυτά όμως τα ξέρετε κι εσείς για να είστε εδώ.

Η Εν.Το.Πο.Σύρο συστήθηκε επισήμως τον Γενάρη του 2014 για τον λόγο ακριβώς που πραγματεύεται η σημερινή ημερίδα, γιατί όλοι όσοι συμμετέχουμε -και όσοι θα συμμετέχουν- έχουμε αποδεδειγμένα χαμηλό εισόδημα αλλά υψηλά επίπεδα γόνιμης δημιουργικότητας, άνθρωποι ικανοί δηλαδή στον τομέα τους.

Το όνομά μας είναι ακρωνύμιο του τριών βασικών αξόνων δράσεών μας, Ενέργεια, Τουρισμός, Πολιτισμός και το λογότυπό μας είναι εμπνευσμένο από τα σύμβολα της ποιότητας ζωής.

Δε θα μπω σε λεπτομέρειες περί των σκοπών και της φιλοσοφίας της Εν.Το.Πο.Σύρο, αλλά θα σας παροτρύνουμε να μας γνωρίσετε μέσα από την ιστοσελίδα μας [εικόνα ιστοσελίδας]. Εργαλείο μας είναι η αλληλεγγύη και η συνέργεια ανθρώπων. Η στόχευσή μας συνοψίζεται ως εξής:

• Οργάνωση κάθε τύπου εκδηλώσεων, ημερίδων, συνεδρίων, συμποσίων, διαλέξεων, εργαστηρίων, εκπαιδευτικών δράσεων, εκδρομών, ξεναγήσεων, με στόχο την πολιτισμική παιδεία και ψυχαγωγία, την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και του σύγχρονου πολιτιστικού γίγνεσθαι, τον πολιτιστικό, αθλητικό και θρησκευτικό τουρισμό ως μέσο προβολής του τοπικού στοιχείου, την διατήρηση και προβολή των παραδοσιακών επαγγελμάτων, των παραστατικών και εικαστικών τεχνών, της χειροτεχνίας και της οικοτεχνίας με έμφαση στη χρήση ανακυκλωμένων υλικών, την περιβαλλοντική συνείδηση και ενσυναίσθηση, καθώς και την ψυχική υγεία.

• Παραγωγή και εμπορία κάθε είδους εντύπων (περιοδικών, βιβλίων, εφημερίδων, κ.ά.) και οπτικοακουστικού υλικού, εγκατάσταση ηλεκτρονικών τόπων για την υποστήριξη των συνεργατών και του έργου της, παραγωγή ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών παραγωγών.

• Οργάνωση και λειτουργία  εργαστηρίων πολιτισμικής παιδείας και δια βίου μάθησης με γνώμονα τον πλουραλισμό της γνώσης.

• Παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών, ήπιου, εναλλακτικού αλλά και άλλων μορφών τουρισμού

• Ανάπτυξη δράσεων μεταποίησης, παρουσίασης, εμπορίας και προώθησης αγροτικών προϊόντων των παραγωγών και διακίνηση της ιδέας του αλληλέγγυου εμπορίου.

• Υπηρεσίες συμβουλευτικής, πληροφόρησης, υποστήριξης, ανάπτυξης και εκπαίδευσης προς άλλες εταιρείες οποιασδήποτε μορφής αλλά και προς άλλους υποψήφιους Κοινωνικούς επιχειρηματίες με στόχο την ανάπτυξη, προώθηση, δικτύωση και άλλων Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων και γενικότερα πρωτοβουλιών Κοινωνικής Οικονομίας.

Το προϊόν μας είναι κατά κύριο λόγο άυλο όπως εύκολα διαπιστώνει κανείς.

Θα αξιοποιήσουμε τον χρόνο που μας διατέθηκε για να επιστήσουμε την προσοχή στη στατικότητα που οφείλει να έχει μια Κοιν.Σ.Επ., απευθυνόμενοι σε όσους θέλουν να ενταχθούν σε μια Κοιν.Σ.Επ. ή να ιδρύσουν μια και σε όσους φροντίζουν τις Κοιν.Σ.Επ., όπως οι πολύ ενδιαφέροντες ομιλητές -ο κ.Φεγγίτης και ο κ.Φίσκιλης- που παρακολουθήσαμε σήμερα. Παρεμπιπτόντως, θεωρούμε βήμα εδώ στη Σύρο ότι η πολιτική αρχή ξεκινάει να διερευνά αυτή τη μορφή επιχειρηματικότητας. Να επιστήσουμε την προσοχή στη δόμησή της Κοιν.Σ.Επ., στην εσωτερική οργάνωσή της και στη σταθεροποίηση των σχέσεων του ανθρώπινου δυναμικού της. Το σύστημα των Κοιν.Σ.Επ. τώρα δομείται -κι ας έχει αρχίσει από το τέλος της δεκαετίας ’90- οπότε θεωρούμε ότι του οφείλουμε πάθος, σεβασμό, αξιοπρέπεια και αξιοπιστία. Πιστεύουμε ότι να την ενδυναμώσουμε εσωτερικά για να μπορέσουμε τελικά να επωφεληθούμε και να φτάσουμε στο αντικείμενο της σημερινής ημερίδας: το οικονομικό. Προφανώς προέκυψε από τις ανάγκες για να καλυφθούν θέσεις εργασίας.

Εμείς, παράλληλα με τη θέσπιση των θεσμικών μας στόχων που φαίνονται στο καταστατικό μας  επενδύσαμε στους λειτουργικούς μας στόχους, δηλ. στην κατάστρωση του στρατηγικού σχεδιασμού μας και κυρίως στην εκπόνηση ενός ικανού εσωτερικού κανονισμού, μια σειρά κανόνων που ρυθμίζουν τις ανθρώπινες επαγγελματικές σχέσεις. Μια ιεράρχηση μικτής δομής, δηλαδή κάθετης και οριζόντιας διάταξης, ευέλικτη, με ελευθερίες και εργονομική: ποιες προϋποθέσεις χρειάζεται να πληροί κάποιος για να γίνει μέλος της Εν.Το.Πο., πώς παίρνονται οι αποφάσεις, πώς αλληλοενημερωνόμαστε, πως κάνουμε μια πρόταση μέσα στους κόλπους της Κοιν.Σ.Επ., πώς πραγματώνουμε μια δράση, ποια η ευθύνη μας έναντι τρίτων όταν την εκπροσωπούμε. Γιατί; Διότι οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους. Διότι δεν έχει κανένα νόημα να εξασφαλίσουμε μια καλή προγραμματική σύμβαση και -ας μου επιτραπεί η λαϊκή έκφραση- να γίνουμε μαλλιοκούβαρα ή στην ακραία περίπτωση να διαλυθεί εκ των ενόντων στην πορεία. Πώς θα υλοποιήσει την προγραμματική σύμβαση με ρήτρες που υπέγραψε; Είναι η συμβουλή που μου έδωσαν μέλη αστικών συνεταιρισμών χρόνια πριν όταν εγώ τους ρωτούσα τα διαδικαστικά κι εκείνοι επέμεναν: «να συνεννοείστε μεταξύ σας». Τότε το θεώρησα υπερβολικό, τώρα καταλαβαίνω. Οι Κοιν.Σ.Επ. είναι οικονομικές μονάδες και για να φτάσουν στον στόχο τους, χρειάζεται, εκτός από οικονομικούς πόρους, στόχευση, σχεδιασμό, οργάνωση, χρηματοοικονομική επιστασία και ομόνοια ώστε να γίνει οικονομικά βιώσιμη. Πριν, λοιπόν, αναζητήσουμε κεφάλαια και συμφωνίες οφείλουμε να φροντίσουμε το σπίτι μας. Έτσι, μπαίνουμε στην αγορά εργασίας με συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, μακριά από αθέμιτες καταστάσεις.

Ο χρόνος που διανύσαμε ως τώρα ήταν για εμάς μια πολύ δημιουργική διαδικασία. Βεβαίως γνωρίζουμε τους δρόμους της επιχειρηματικότητας, όπως και ψυχανεμιζόμαστε τα ψήγματα ιστορικού θεσμισμού (δηλ στην αδράνεια στην εξέλιξη της παροχής κοινωνικού αγαθού) που ακόμα διέπουν το ελληνικό σύστημα. Βεβαίως έχουμε καλές ιδέες που έχουν γίνει σχέδια δράσης, έχουν γίνει προτάσεις, η καθεμία στο δικό της στάδιο υλοποίησης, και αφενός να διευκολύνουν το δημόσιο φορέα και αφετέρου να δημιουργήσουν γόνιμο περιβάλλον εργασίας. Η δράση μας θα έλεγα ότι είναι ακτινωτή: Στρέφεται προς την οικονομική πηγή για να δημιουργήσει το περιβάλλον εργασίας των υπαρχόντων και δυνητικών μελών της αλλά στρέφεται εξίσου προς εαυτόν για να δημιουργήσει ένα σταθερό οικοδόμημα, στο οποίο μπορούν να μέλη της να δημιουργήσουν και να λειτουργήσουν.

Ο προβληματισμός είναι πώς οι Κοιν.Σ.Επ. θα κατακτήσουν το καλό όνομα που επικαλούνται. Το καλό όνομα θα το εξασφαλίσει η καλή πρακτική. Την καλή πρακτική θα εξασφαλίσουν δυνητικοί και δυναμικοί κανόνες μεταξύ ημών. Δεοντολογία. Κώδικα δεοντολογίας. Ηθικό δίκαιο. Όχι στρατοκρατικά γεμάτο πρέπει και μη αλλά η θέσπιση και τήρηση ορίων. Μέχρι στιγμής απλά μαθηματικά. Εδώ έρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας, ευαίσθητο θέμα και πολύ σεβαστό.

Η γνώμη μας είναι ότι αν κυλήσουμε σε πρακτικές συνεργασίας παλαιότερου τύπου, η ελληνική Κοιν.Σ.Επ. θα καταλήξει ελληνική ιδιωτική, ελληνική μη κερδοσκοπική, ελληνικός σύλλογος - αναφέρομαι στα κακά παραδείγματα προφανώς. Για να πράξουμε παγκόσμια, χρειάζεται η δομή μας να είναι αυτού του τύπου [σκίτσο Αρκά].

Βασικό μέλημα πώς θα διαφοροποιηθούμε και να πάμε ένα βήμα παρακάτω. Αυτό είναι στις αναζητήσεις μας και μας χαρακτηρίζει. Ο τρόπος που γίνονται τα πράγματα.

Υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να πας στη Ρώμη.

Στόχος είναι η ηθική στο πλαίσιο της μακροβιότητας, ένας συνειδητός τρόπος επιχειρηματικότητας.

Σας ευχαριστούμε και σας καλούμε στους κόλπους της Εν.Το.Πο.Σύρο.